مهاباد در مرکز شهرستان مهاباد و در جنوب استان آذربایجان غربی واقع شده است. فاصله این شهر با مرکز استان یعنی شهر ارومیه در حدود ۱۱۰ کیلومتر است. مهاباد که جمعیتی در حدود ۱۵۰ هزار نفر را داراست، از شمال شهر نقده، از غرب شهر پیرانشهر، از شرق میاندوآب، از جنوب شرق بوکان و از جنوب غرب سردشت را در نزدیکی خود می‌بیند.
درباره مهاباد
زبان مردم مهاباد، کردی سورانی با لهجه مکری است. همچنین غالب مردم این شهر مسلمان و پیرو مذهب سنی شافعی هستند. درصد بسیار کمی از ساکنان این شهر را نیز شیعیان غالبا ترک زبان تشکیل می‌دهند. مهاباد پنجمین شهر بزرگ کردنشین در ایران به حساب می‌آید.
تاریخچه مهاباد
مهاباد که در گذشته «ساوجبلاغ» نیز نامیده می‌شده است، به‌دلیل برخورداری از جلگه‌ها و دشت‌های حاصلخیز از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های بشر بوده است. پس از حمله آشوریان و نابود شدن تمدن‌های اورارتو و مانا، مردم این تمدن‌ها به این منطقه مهاجرت کردند و برای محافظت از خود نیز دژهایی ساختند که بقایای آن‌ها همچنان پابرجاست. همچنین مادها نیز در این منطقه سکونت داشته‌اند. در دوران هخامنشیان امنیتی نسبی در این منطقه برقرار شد ولی به‌دلیل حمله‌های فراوان یونانیان این امنیت دوام زیادی نداشت. مهاباد علاوه بر اینکه تاریخ کهن پر از ماجرایی داشته است، در دوران معاصر نیز آشوب‌های سیاسی زیادی را تجربه کرده است که یکی از آن‌ها، دست به دست شدن کنترل این شهر میان حکومت ایران و پیشمرگان دموکرات و کومله در زمان انقلاب بود.
آب و هوای مهاباد
مهاباد در شمال غرب ایران و در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته است و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. تابستان‌های مهاباد نسبتا خنک و زمستان‌های آن بسیار سرد هستند. بنابراین اگر می‌خواهید در فصول گرم سال به این منطقه سفر داشته باشید، بهتر است پیشتر اقامت خود را با رزرو در یکی از هتل های مهاباد قطعی کنید.
لباس محلی مردم مهاباد
لباس سنتی مردم مهاباد نیز به «لباس کردی» مشهور است. البته لباس کردی نیز ممکن است در مناطق مختلف فرم‌های متنوعی داشته باشد. لباس مردان کرد می‌تواند شامل نیم تنه‌ای پشمی یا پنبه‌ای به نام «چوخه»، شلواری گشاد به نام «پاتول» یا «رانک»، نیم تنه‌ای بدون یقه به نام «ملکی»، پیراهنی با آستین بلند به نام «لفکه سورانی»، شال، دستار، پیچ و چند بخش دیگر تشکیل شده باشد. البته هرکدام از این اجزا ممکن است در نواحی مختلف نام‌های دیگری داشته باشند.
لباس زنان کرد نیز می‌تواند از شلواری به نام «جافی»، نیم تنه‌ای به نام «کلنجه»، کلاهی به نام «کلاو»، روسری به نام «کلکه» و شال تشکیل شده باشد.
سوغات و صنایع دستی مهاباد
مهم‌ترین سوغات این شهر به‌جز محصولات کشاورزی متنوع آن، همین صنایع دستی است از جمله بافت قالی، جاجیم، چاروق و گلیم، منجوق دوزی، رودوزی، سکه و پولک دوزی، سوزن دوزی، قرقره بافی، قلاب بافی، سجاده بافی البته بافت پارچه و لباس کردی را نیز باید به آن‌ها اضافه کرد.
غذای محلی مهاباد
از مهم‌ترین غذاهای محلی مهاباد «آش دوکلیو» که نوعی آش دوغ است، «دلمه کلم»، «ماشینه»، «بربه سل و نیسکینه»، «سنگه سیر» و «شانی کباب» است که می‌توانید طعم آن‌ها را در رستوران های مهاباد بچشید. همچنین «کولیچه و شورمزه» که خمیری از آرد گندم است و نان‌های محلی همچون «نان کلانه» و «نان پنچه کش» نیز در این شهر پخته می‌شوند.
جاهای دیدنی مهاباد
مهاباد همواره در میان شهرهای استان آذربایجان غربی، جزو گردشگرپذیرترین شهرها بوده است از جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی مهاباد می‌توان به «حمام تاریخی میرزارسول» یا همان موزه مردم شناسی، «حمام لج»، «دژ قلات شاه» از آثار مربوط به دوره مادها، «سنگ‌نگاره‌های خره هنجیران»، «محوطه تاریخی برده کنته»، «دخمه سنگی فقرگاه»، «آرامگاه بداق سلطان»، «حوضخانه رستم بیگ»، «مسجد جامع سرخ مهاباد» به‌عنوان قدیمی ترین مسجد شهر و از یادگارهای معماری دوره صفویه اشاره کرد.
جاذبه‌های طبیعی این شهر «دریاچه سد مهاباد»، «باغ میکائیل» یا پارک ملت، «غار سهولان» از زیباترین غارهای ایران در ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی مهاباد و «تالاب کانی برازان» در ۳۰ کیلومتری شمال مهاباد اشاره کرد.
