آبشار سوله دوکل از زیباترین و پرآب‌ترین آبشارهای ایرانو یکی از جاهای دیدنی ارومیه است که در منطقه کوهستانی دالانپر یا دالامپر قرار دارد. این آبشار با زیبایی‌های طبیعی فراوان در منطقهای بکر و نزدیک به مرز ایران و ترکیه واقع شده است و هر سال، طبیعت‌گردان و گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند؛ آبشاری که با صدای مهیب و فضای مه‌آلود خود، هر بیینده‌ای را متحیر می‌کند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با آبشار سوله دوکل، مسیر دسترسی به آن و دیگر اطلاعات لازم برای بازدید آشنا کنیم.
آبشار سوله دوکل کجاست؟
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بخش سیلوانه، دهستان مرگور، کوه دالانپر
آبشار سوله دوکل در جنوب غربی شهرستان ارومیه در دهستان مرگور بخش سیلوانه یا سیلوانا و در درهای صعب‌العبور در پایین دست کوه سفیدپوش دالانپر یا دالامپر (به معنی محل پرواز عقاب‌ها) واقع شده است؛ کوهی با ارتفاع بیش از ۳,۰۰۰ متر که در نزدیکی مرز ایران با کشورهای عراق و ترکیه قرار دارد و از بکرترین مناطق ایران به شمار می‌آید. در این کوه بلند، یخچال‌های طبیعی بسیاری وجود دارند و قله‌ها در اغلب ماه‌های سال پوشیده از برف و یخ هستند.
آبشار سوله دوکل در نزدیکی روستای سوله دوکل، آخرین روستای ایران در منطقه مرزی ترکیه و ایران، قرار گرفته و فاصله آن تا ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، حدود ۷۵ کیلومتر است.
مسیر دسترسی آبشار سوله دوکل
برای دسترسی به آبشار سوله دوکل می‌توانید از ارومیه یا اشنویه حرکت کنید
دو مسیر دسترسی به آبشار سوله دوکل وجود دارد که یکی از آن‌ها از شهر ارومیه و دیگری از شهر اشنویه است. هر دو مسیر به شهرک دیزج مرگور و سپس روستای گسیان می‌رسد؛ از این روستا باید حدود ۹ کیلومتر دیگر (نیم ساعت) مسیر را ادامه داد تا پس از عبور از روستای سوله دوکل به آبشار رسید. تا چند کیلومتر بعد از دیزج و تا روستای گسیان (کسیان) جاده آسفالته است؛ اما برای رفتن به روستای سوله دوکل باید از حدود هفت کیلومتر جاده خاکی نسبتا هموار و پرشیب عبور کرد که در برخی نقاط هم ناهموار می‌شود.
پس از رسیدن به روستای سوله دوکل، ماشین را در پارکینگ پارک کنید. از پارکینگ با حدود ۲۰۰ متر پیاده‌روی به‌سمت بالادست روستا، به آبشار سوله دوکل می‌رسید.
مسیر ارومیه به آبشار: از جاده ارومیه - اشنویه به‌سمت جنوب حرکت کنید. از تفرجگاه بند ارومیه و روستاهای وزیرآباد، قره آغاج، دیدان علیا، انگمان، رزگه، قارانه، هاشم آباد و زیوه عبور کنید تا به شهرک دیزج مرگور برسید.
مسیر اشنویه به آبشار: آبشار سوله دوکل در فاصله ۵۴ کیلومتری شمال غربی اشنویه قرار دارد. از اشنویه وارد جاده اشنویه-ارومیه شوید و از روستاهای نلیوان، گرد کاشان، گرکاگور، آغبلاغ و ژارآباد عبور کنید تا به شهرک دیزج مرگور برسید.
درباره آبشار سوله دوکل
آبشارهای متعددی در مناطق مختلف ایران قرار دارند؛ اما بیشترین پراکندگی آن‌ها را می‌توان در استان‌های شمالی و غربی، در میان رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس، مشاهده کرد. استان آذربایجان غربی با توجه به آب و هوای کوهستانی و بارش فراوان باران، یکی از استان‌هایی است که از نظر تعداد و ابعاد آبشارهای موجود در ایران جایگاه مهمی دارد؛ به‌طوری که برخی از آبشارهای این استان از نظر وسعت و حجم آب دارای رتبه‌های برتر در کشور هستند.
آبشار سوله دوکل یا سوله دوگل (Sula Dukal Waterfall) از زیباترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان ارومیه و شمال غرب کشور است و از سرشاخه‌های رودخانه باراندوزچای به شمار می‌آید. برف‌های آب شده کوه‌های اطراف از منابع تامین آب آبشار هستند. ارتفاع آبشار حدود ۴۰ تا ۵۰ متر و عرض آن، حدود ۱۰ متر برآورد شده است. این آبشار در درهای صعب‌العبور قرار دارد که سبب می‌شود نمای کامل آبشار به‌راحتی قابل‌مشاهده نباشد.
سوله دوکل در رده آبشارهای مرتفع ایران نیست؛ اما به‌دلیل حجم قابل‌توجه آب و عظمت آن مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است و افراد زیادی برای بازدید از آن وارد این منطقه می‌شوند. سوله دوکل در واقع رودخانه بزرگی است که در نقطه‌ای از حرکت خود با شیب زیاد و عرض کم وارد تنگه‌ای می‌شود و آبشاری بزرگ و خروشان ایجاد می‌کند.
نام آبشار سوله دوکل از زبان کردی گرفته شده و به معنی آبشار دود است. آب آبشار از ارتفاع بالایی روی صخره‌ها و تخته‌سنگ‌های پایین آبشار سقوط می‌کند و همواره صدای مهیبی از آن به گوش می‌رسد. با سقوط قطره‌های ریز آب و پخش آن‌ها در هوا، هاله‌ای مشابه دود اطراف آبشار تشکیل می‌شود؛ مشخصه‌ای که دلیل نامگذاری آبشار به نام سوله دکل است. آب آبشار پس از فرود از بلندای صخره در قالب رودی باریک به مسیر خود ادامه می‌دهد.
حیات وحش و پوشش جانوری منطقه
در منطقه آبشار سوله دوکل جانوران بسیاری از جمله عقاب، گرگ، سمندر کردستانی، روباه، بز کوهی، انواع خرگوش، انواع مار و دیگر جوندگان زندگی می‌کنند.
امکانات رفاهی
پارکینگ و سرویس بهداشتی تنها امکانات رفاهی در نزدیکی آبشار سوله دوکل هستند
در طول مسیر بکر آبشار سوله دوکل دسترسی راحتی به چشمه‌های جاری و گوارا خواهید داشت؛ به همین دلیل، از نظر تامین آب آشامیدنی مشکلی نخواهید داشت. در نظر داشته باشید که تنها امکان رفاهی نزدیک آبشار، یک پارکینگ خودرو و یک سرویس بهداشتی (نسبتا کثیف و بلااستفاده) است و دیگر امکانات رفاهی یا امکانات اورژانسی و درمانی در نزدیکی آن وجود ندارد.
در مسیر دسترسی به آبشار سوله دوکل، یک تابلوی بزرگ نیز برای راهنمایی گردشگران وجود دارد. محوطه اطراف آبشار بهسازی شده است و پرتگاه‌های کنار سوله دوکل با نرده‌هایی محافظت شده‌اند.
پیاده‌روی در مسیر دسترسی به آبشار سوله دوکل و تماشای مناطق طبیعی و بکر، کمپینگ، پیک‌نیک، عکاسی و جنگل نوردی از تفریحات محبوب گردشگران در این جاذبه طبیعی هستند.
بهترین فصل بازدید از آبشار زیبای سوله دوکل، فصل بهار است؛ زمانی که برف‌های زمستانی در حال آب شدن هستند و بیشترین حجم آب از آبشار سرازیر می‌شود.
بهترین زمان بازدید از آبشار سوله دوکل
در بعضی از ماه‌های سال شما می‌توانید عشایر را در نزدیکی مراتع آبشار سوله دوکل مشاهده کنید. مسیر دسترسی به این آبشار در ماه‌های سرد سال و در فصل‌های پاییز و زمستان بسیار ناهموار و سخت می‌شود. ساکنان روستاهای اطراف آبشار برخورد گرم و مناسبی با مسافران و گردشگران دارند.
اقامت در اطراف آبشار سوله دوکل
با توجه به اینکه آبشار سوله دوکل در نزدیکی منطقه صفر مرزی و در طبیعتی بکر قرار دارد، هیچ هتل یا اقامتگاهی در نزدیکی آن نیست. در نظر داشته باشید که در نزدیکی آبشار نیز به‌دلیل وجود سنگ و صخره، محل مناسبی برای کمپ زدن و نشستن وجود ندارد؛ به‌علاوه درختان کمی در نزدیکی آبشار به چشم می‌خورند. به شما پیشنهاد می‌کنیم که وسایل کمپینگ نظیر چادر مسافرتی، کیسه خواب، زیرانداز و غیره را همراه خود ببرید تا بتوانید کمی پایین‌تر از آبشار در طبیعت و دشت‌های اطراف چادر بزنید و شبی را در طبیعت سپری کنید.
همچنین می‌توانید در اقامتگاه‌های روستاهای اطراف یا هتل‌های شهر ارومیه اقامت کنید و در قالب سفری یک‌روزه به آبشار سوله دوکل بروید.
نکات لازم در بازدید از آبشار سوله دوکل
- برای رسیدن به این آبشار بهترین وسیله خودروهای شاسی‌بلند و آفرود هستند؛ اما خودروهای سواری نیز می‌توانند از این مسیر پرپیچ‌وخم و ناهموار آبشار عبور کنند.
- توجه داشته باشید که آبشار در منطقهای مرتفع قرار دارد و علی‌رغم وجود نرده‌های محافظتی، عدم احتیاط ممکن است منجر به سقوط و آسیب‌های خطرناک و حتی مرگ شود. پس اگر به‌همراه خردسالان به این منطقه سفر می‌کنید، مراقب باشید.
- آبشار در منطقهای بسیار بکر قرار دارد. سعی کنید در زمان بازدید از این جاذبه طبیعی چیزی جز ردپا از خود باقی نگذارید و از ریختن زباله (اعم از زباله تر، پلاستیک، ته‌سیگار، پوست میوه و غیره) در طبیعت خودداری کنید. فراموش نکنید که مناطق طبیعی میراث نسل آینده هستند و باید از آن‌ها محافظت شود.
- با توجه به نبود امکانات رفاهی، سوپر مارکت و فروشگاه، بهتر است تمام وسایل لازم مانند خوراکی، آب آشامیدنی، دارو و غیره را از روستاهای نزدیک تهیه کنید.
- با وجود قرار گرفتن آبشار سوله دوکل در منطقه مرزی، این منطقه از لحاظ امنیتی بسیار کم‌خطر است و هیچ‌گونه مشکل امنیتی و نظامی گردشگران آبشار را تهدید نمی‌کند.
- پوشش آنتن‌دهی تلفن همراه تا نزدیکی روستای گسیان وجود دارد ودر ادامه مسیر آنتن‌دهی کم می‌شود. در منطقه آبشار پوشش آنتن تلفن‌های همراه وجود ندارد و در بالای کوه می‌توان با استفاده از رومینگ، از اپراتورهای ترکیه استفاده کرد.
دیدنی‌های اطراف آبشار سوله دوکل
دریاچه دالامپر
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بخش سیلوانه، دهستان مرگور، کوه دالانپر
فاصله تا آبشار سوله دوکل: ۱۰ کیلومتر
دریاچه دالامپر یا مام شیخ، یکی از دریاچه‌های دائمی ایران است که در کوه دالانپر قرار دارد و از جاذبه‌های طبیعی و بی‌نظیر این منطقه به شمار می‌رود. آبشار سوله دوکل در مسیر دسترسی به دریاچه واقع شده است؛ از آبشار تا دریاچه دالامپر تقریبا ۱۰ کیلومتر مسیر خاکی است؛ بخش زیادی از این مسیر را می‌توان با خودروی آفرود طی کرد که شاید کمی بیش از نیم ساعت به طول بینجامد. در نهایت، یک تا دو کیلومتر آخر باید با پای پیاده طی شود؛ زیرا به‌علت تخریب بخشی از جاده امکان عبور از آن با خودرو وجود ندارد.
دریاچه دالامپر با حدود ۲,۷۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا، حدود ۴۵۰ متر قطر و ۵۰ متر عمق از یخچال‌های طبیعی موجود در کوه دالامپر ایجاد شده و بهترین زمان سفر به آن، بهار است. مراتع سرسبز و دشت گل‌های رنگارنگ در این منطقه دریاچه، لوکیشن‌های بسیار مناسبی برای عکاسی هستند.
کوه بوز سینا
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بخش سیلوانه، دهستان مرگور
فاصله تا آبشار سوله دوکل: ۲۵ کیلومتر
بز سینا یا بوز سینه کوهستانی واقع در زاگرس شمالی است؛ کوهی در نزدیکی مرز دو شهرستان ارومیه و اشنویه (مابین قله دالانپر در بخش سیلوانای شهرستان ارومیه و قله زردکوه در شمال شهرستان اشنویه) و همچنین مرزهای مشترک ایران با کشورهای عراق (اقلیم کردستان عراق) و ترکیه که ارتفاع آن از سطح دریا ۳,۴۸۰ متر است و به بام مرگور شهرت دارد. «بز سینا» در زبان کردی کرمانجی، به‌معنای کوه خاکستری و «بوز سینه» در زبان ترکی آذربایجانی به‌معنای «دامنه یخی» است.
کوه بوز سینا یکی از مناطق بکر و ناشناخته ایران و از مرتفع‌ترین کوه‌های استان آذربایجان غربی است و دو رود بزرگ گدار و دیزج از آن سرچشمه می‌گیرند. در ارتفاعات این کوه، یخچال و برف چال‌های دائمی وجود دارند. کوهنوردی و یخ‌نوردی در دهلیزهای پربرف از محبوب‌ترین تفریحات در این منطقه هستند.
روستای باراندوز
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بخش مرکزی
فاصله تا آبشار سوله دوکل: ۵۰ کیلومتر (۹۰ دقیقه)
روستای باراندوز از زیباترین روستاهای استان آذربایجان غربی در نزدیکی روستای هفت آباد است؛ روستایی که در تمام فصول سال به‌خصوص در بهار و پاییز با زیبایی‌های طبیعی‌اش، گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. قدمت این روستا به چند هزار سال قبل بازمی‌گردد؛ منطقهای که از گذشته محل سکونت و قلمروی حکومت‌های مختلفی مانند سومر، هورری، قوتتی، اورارتو، ماننا، ماد و غیره بوده است. روستای باراندوز تا ارومیه حدود ۲۵ کیلومتر فاصله دارد و مسیر دسترسی به آن آسفالته است.
باغ‌های سیب، دخمه شاهان اورارتو با قدمتی از چند هزار سال قبل بر فراز تپه‌ای مشهور به تپه شیرین و فرهاد، پل تاریخی قلعه جوق با قدمتی از دوره قاجار (با ۴۰ متر طول، پنج متر عرض، ۶ چشمه بزرگ با قوس جناقی و پنج چشمه طاق کوچک با طاق رومی)، تپه تاریخی گوی تپه با قدمتی از چند هزار سال قبل، رودخانه و آبشار از جاذبه‌های روستای باراندوز هستند.
«باراندوز چای» از پرآب‌ترین رودخانه‌های اطراف شهر ارومیه است که از دو رشته ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه و ایران و عراق سَرچشمه می‌گیرد و بعد از طی مسافتی، وارد جلگه می‌شود و دشت بیل را آبیاری می‌کند. رودخانه باراندوز در مسیر خود، پس از آبیاری زمین‌های متعدد روستایی در نهایت دریاچه ارومیه می‌ریزد. منطقهای در رودخانه باراندوزچای، در نزدیکی دهکده هفت آباد از چشمه‌های آب گرم زیرزمینی عبور می‌کند؛ مکانی که از جاذبه‌های گردشگری به شمار می‌آید. آبتنی در چشمه‌ها و قایقرانی در آب‌های خروشان رودخانه باراندوزچای از بهترین تفریحاتی هستند که می‌توان به آن‌ها پرداخت.
روستای بند
آدرس: استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، بلوار جام جم، جاده بند
فاصله تا آبشار سوله دوکل: ۵۶ کیلومتر (۹۰ دقیقه)
روستای گردشگری بند در ۱۰ کیلومتری شهر ارومیه و در ارتفاع ۱,۴۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد؛ روستایی با آب و هوای معتدل و دلپذیر در بهار و تابستان و طبیعتی مسحورکننده در فصل پاییز که پیشینه آن به سالیان دور بازمی‌گردد. این روستا از گذشته محل مبادله کالاها و بازار روستایی منطقه ارومیه بوده است.
باغ‌های اطراف روستا، کافه و رستوران‌ها، چشم‌انداز کوهستان، تفرجگاه زمستانی بند، غار نمک بند و دریاچه پشت سد شهرچای (با تفریحاتی نظیر ورزش‌های آبی اعم از قایقرانی) از جاذبه‌های اصلی روستای بند به شمار می‌آیند. به‌علاوه در روستای بند انواع مراسم آیینی و سنتی مانند عید نوروز، شب یلدا، چهارشنبه سوری و غیره، همراه با آهنگ‌ها و رقص‌های محلی برگزار می‌شوند؛ برنامه‌هایی که می‌توانند فرصتی برای آشنایی با فرهنگ مردم این منطقه باشند.
