سد بوکان در جنوب دریاچه ارومیه قرار دارد و پرآب ترین سد آذربایجان غربی با ظرفیت بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب است.
سد بوکان از مناطق نمونه گردشگری آذربایجان غربی محسوب می شود. سدی با دسترسی خاکی که در جنوب شرقی بوکان در میان دشت های استپی و سرسبز قراردارد.
این سد که بر روی زرینه رود ساخته شده هر سال پذیرای هزاران نفر از سرتاسر استان های کشور برای تفریح است.
سد شهید کاظمی بوکان که با نام سد بوکان یا سد شهید کاظمی سقز نیز شناخته می شود، از سد های بزرگ ایران با هسته رسی بوده که در جنوب شرقی استان آذربایجان غربی و شمال استان کردستان قرار دارد.
تاج این سد در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر بوکان تابع استان آذربایجان غربی نزدیک مرز استان کردستان قرار گرفته و مخزن و دریاچه سد در محدوده استان کردستان شهر سقز قرار گرفته و حوضه آبریز آن از کوهستان های چهل چشمه و کیله شین از رشته کوههای زاگرس در کردستان بین سقز و بانه و دیواندره سرچشمه می گیرد. از این سد ابتدا برای تنظیم و استفاده از آب و سیلاب های زرینه رود استفاده می شد و در جهت آبیاری اراضی پایین دست، سدی در جنوب شرقی بوکان بر روی این رودخانه بسته شده است.
کار احداث این سد در سال ۱۳۴۶ با هدف تأمین آب کشاورزی، شرب و برق منطقه توسط یک شرکت اتریشی (پور اتریش) آغاز و در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد. در مهرماه ۱۳۵۰ در یک مراسم رسمی با حضور محمدرضا پهلوی در بوکان، این سد افتتاح شد. سد بوکان در مسیر رودخانه زرینه‌رود قرار دارد. نام پیشین این سد کوروش کبیر بود اما در سال ۱۳۵۸ خورشیدی، هیئت وزیران دولت موقت جمهوری اسلامی در جلسه مورخ ششم مرداد آن سال بنا به پیشنهاد وزارت نیرو تغییراتی در نام سد های ایران اجرا و تصویب شد و سد کوروش کبیر به سد شهید کاظمی نیز تغییرنام یافت.
این سد در مسیر رودخانهٔ زرینه رود قرار دارد. اما دریاچه پشت آن، از رود های زرینه رود، سیمینه رود، خورخوره و سقزچای پر آب می شود. طول تاج این سد ۵۳۰ متر و ارتفاع آن از پی ۵۰ متر است. با افزایش حجم مخزن سد در سال ۱۳۸۴ حجم کل مخزن سد به ۷۶۲ میلیون مترمکعب رسید. این سد سالیانه بیش از یکصد میلیون متر مکعب آب شرب و صنعت و در حدود ۵۵ هزار هکتار از زمین های کشاورزی مناطقی ازاستان آذربایجان شرقی را نیز آبیاری می کند.
این سد علاوه بر تأمین آب شهرهای بوکان، میاندوآب و عمده آب شهر تبریز، مقدار زیادی از زمین های کشاورزی مناطق عجب شیر و آذرشهر را نیز آبیاری می کند. همچنین رها سازی آب پشت سد شهید کاظمی بوکان به درون دریاچه ارومیه به بهبود اوضاع این دریاچه کمک نموده است. دریاچه سد بوکان با ۷۱۸ میلیون مترمکعب بیشترین آب پشت سد را به خود اختصاص داده است. خط انتقال آب به شهرستان تبریز دقیقاً از سد بوکان و محدوده این شهرستان شروع می شود، اما برای حذف نام مبدأ (سد بوکان)، در خبرگزاری های داخل ایران از عنوان خط «انتقال زرینه رود» استفاده می کنند.
از بوکان جاده ای که به سمت روستاهای البلاخ، یکشوه و درزپولی می رود را پیش بگیرید. در دوراهی به سمت قلندر رفته و در نهایت مسیر سد را ادامه دهید.
